Odpowiedzialność członków zarządu spółki akcyjnej w razie jej niewypłacalności

Odpowiedzialność członków zarządu spółki akcyjnej w razie jej niewypłacalności

Autor: Agnieszka Lysko

Ryzyko powstania stanu niewypłacalności jest wpisane w prowadzenie biznesu.  W Polsce rocznie wszczynanych jest nawet około 30 tysięcy postępowań upadłościowych, których celem jest likwidacja przedsiębiorstwa, bądź co najmniej jego restrukturyzacja.

Upadłość

W stan upadłości może zostać postawiona spółka, jak i osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, a nawet osoba która takiej działalności nie prowadzi (tzw. upadłość konsumencka).  Gdy tylko na horyzoncie pojawi się ryzyko popadnięcia w stan niewypłacalności należy działać, a nie czekać na dalszy rozwój sytuacji.

Jeżeli chodzi o podmioty prowadzące działalność gospodarczą najważniejszym jest, aby wniosek o ogłoszenie odpowiedzialności został zgłoszony we właściwym czasie.  Przepisy ustawy wskazują, że dłużnik staje się niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.  Natomiast domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące.  Po tym czasie rozpoczyna się swój bieg 30 dniowy termin na złożenie w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości.  Złożenie wniosku po terminie związane będzie z negatywnymi konsekwencjami dla dłużnika. W niektórych sytuacjach można wyjść i z tego obronną ręką, sytuacje te jednak należą do rzadkości (np. otwarcie we właściwym terminie postępowania restrukturyzacyjnego).

Przedsiębiorcy często decydują się na otwarcie spółki z ograniczoną odpowiedzialności lub spółki akcyjnej, żeby ochronić swój prywatny majątek w sytuacji, gdy biznes nie pójdzie po ich myśli.  Jednakże i w takich formach organizacyjnych odpowiedzialnością za długi mogą zostać obciążone osoby zarządzające przedsiębiorstwem.

O ile w większości sytuacji osobom zarządzającym spółką z ograniczoną odpowiedzialności znany jest art. 299 Ksh  („Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania”), to przypadku spółki akcyjnej odpowiednika takiego przepisu wprost nie znajdziemy.  Powyższe nie oznacza jednak, że członkowie zarządu spółki akcyjnej mogą spać spokojnie, pomimo narastających długów spółki.

updłość spółki akcyjnej

Termin ogłoszenia upadłości

Oprócz obowiązków członków zarządu spółki akcyjnej uregulowanych w regulacjach Kodeksu Spółek Handlowych wskazać należy na bardzo istotny obowiązek wypływający z art. 21 ust. 3 ustawy Prawo upadłościowe.  Zgodnie z tym przepisem, w razie niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie osoby, które na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu mają prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania (w przypadku spółki akcyjnej będą to co do zasady członkowie zarządu), ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie 30 dni od zaistnienia przesłanek do ogłoszenia upadłości.  W szacowaniu wysokości szkody z pomocą wierzycielom „przychodzi” natomiast art. 21 ust 3a ustanawiający domniemanie, że wysokość szkody za którą odpowiadają członkowie zarządu spółki akcyjnej obejmuje wysokość niezaspokojonych wierzytelności wierzyciela wobec dłużnika.  Na dłużniku natomiast spoczywa ciężar przeprowadzenia przeciwdowodu, co raczej rzadko kończy się sukcesem.

Odpowiedzialność członków zarządu

Reasumując bycie członkiem zarządu nawet w spółce akcyjnej nie oznacza, że nie ponosi się odpowiedzialności za zobowiązania spółki, w przypadku zaistnienia niewypłacalności tego podmiotu.  Pomimo, że odpowiedzialność członków zarządu spółki akcyjnej podlega ograniczeniom, istotne działania należy podejmować we właściwym terminie, aby wierzyciele nie zwrócili się z egzekucją do prywatnego majątku.

Każda z kryzysowych sytuacji wymaga jednak indywidualnej oceny, w której sporządzeniu może pomóc nasza Kancelaria. Zapraszamy do kontaktu.

Autor: Agnieszka Lysko ZOBACZ MÓJ PROFIL