Sprzedaż przedsiębiorstwa
Autor: Grzegorz Danecki
W czasach intensywnego rozwoju firm technologicznych sektora high – tech czyli tzw. Start-up’ów szczególnego znaczenia nabiera kwestia inwestycji dokonywanych w tym obszarze. Mogą one być realizowane w formie czysto kapitałowej poprzez dofinansowanie start-up’ów lub mogą wiązać się ze sprzedażą start-up’u inwestorowi. Sprzedaż przedsiębiorstwa inwestorowi – tym razem chcemy skoncentrować się na omówieniu właśnie takiego działania.
Nowe technologie – praktyka rynkowa pokazuje, że przeważająca większość firm technologicznych przybiera formę prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, skupimy się na dwóch możliwych scenariuszach działania:
- zakupie przedsiębiorstwa spółki
- zakupie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
Umowa zakupu przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwo, zgodnie z polskim prawem, to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. W szczególności w skład przedsiębiorstwa wchodzą: nazwa przedsiębiorstwa, posiadane patenty oraz inne prawa własności przemysłowej, prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne, tajemnice przedsiębiorstwa, nieruchomości, własność rzeczy ruchomych, zawarte umowy a także koncesje, licencje i zezwolenia. W skład przedsiębiorstwa, co oczywiste, wchodzą też księgi rachunkowe i posiadana dokumentacja księgowa. Umowa zakupu przedsiębiorstwa obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa z dwoma jednakże zastrzeżeniami. Po pierwsze, strony w umowie mogą zdecydować o wyłączeniu z transakcji niektórych składników przedsiębiorstwa, co zresztą jest stosunkowo częstą praktyką. Po wtóre, niektóre przepisy szczególne mogą decydować o tym, że pewne składniki przedsiębiorstwa nie mogą być przedmiotem obrotu. Niemniej jednak stwierdzić należy, że o ile strony nie uregulują tego inaczej, całość nie wyłączonego z obrotu dorobku intelektualnego przedsiębiorstwa przejdzie na jego nabywcę.
Umowa zakupu przedsiębiorstwa musi być dokonana w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Pamiętać należy jednocześnie, że jeśli w skład przedsiębiorstwa wchodzą nieruchomości, to cała umowa zakupu przedsiębiorstwa musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, ponieważ wymogi formy czynności prawnej mającej za przedmiot przeniesienie własności nieruchomości, zgodnie z polskim prawem cywilnym, znajdują w tej sytuacji pierwszeństwo stosowania.
Sprzedaż udziałów w spółce
Drugim z możliwych scenariuszy sprzedaży przedsiębiorstwa jest sprzedaż całości lub części udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością inwestorowi. Nabywając udziały inwestor zyskuje prawa przysługujące wspólnikowi w spółce z ograniczona odpowiedzialnością. Poprzez swe prawo głosu na zgromadzeniu wspólników wpływa na obsadę personalną organów spółki, takich jak zarząd i rada nadzorcza (o ile została w spółce powołana), a także zatwierdza sprawozdania finansowe i udziela (lub nie) absolutorium władzom spółki. Szczegółowy zakres praw wspólników wynika zarówno z postanowień Kodeksu Spółek Handlowych jak również z samej treści umowy spółki.
Umowa nabycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością musi zostać sporządzona w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. O zawarciu umowy należy zawiadomić sąd rejestrowy w celu uwidocznienia nabywców udziałów w Krajowym Rejestrze Sadowym a także samą spółkę, która musi zaktualizować księgę udziałów prowadzoną przez zarząd. Jako wyjątek należy zapamiętać, że w Krajowym Rejestrze Sądowym ujawniani są udziałowcy posiadający co najmniej 10% udziałów w kapitale spółki.
Due diligence
Oczywiście formalne nabycie przedsiębiorstwa czy też udziałów w spółce jest zwieńczeniem całego procesu inwestycyjnego. Kwestię nabycia przedsiębiorstwa lub udziałów w spółce należy postrzegać zarówno poprzez pryzmat korzyści w postaci przejęcia kontroli nad interesującym nabywcę podmiotem lub technologią, ale również i ryzyk temu towarzyszących. Dlatego też dobrą praktyką rynkową jest przeprowadzenie uprzedniego badania przedsiębiorstwa lub spółki, które będą przedmiotem transakcji – tzw. due diligence. W trakcie badania należy możliwie wnikliwie przeanalizować dokumenty prawne i finansowe, tak, aby rozpoznać czy istnieją ryzyka prawne i finansowe związane z przedmiotem transakcji. Klasycznymi przykładami są niosące ryzyko kontrakty, nieprawidłowe co do formy lub treści wejście w posiadanie praw własności przemysłowej lub intelektualnej, nieopłacenie zgłoszonych patentów, nieuregulowane zobowiązania podatkowe, udzielone na rzecz podmiotów trzecich poręczenia lub gwarancje itp. Przeprowadzenie due diligence warto powierzyć mającym doświadczenie w tematyce przejęć kancelariom prawnym.
Kompleksowa obsługa przedsiębiorców
Nasza kancelaria prawna zajmuje się w zawieraniem umów, przygotowaniu przedsiębiorstw do sprzedaży oraz obsługą prawną start-up’ów. Prawo przedsiębiorców to jedna z naszych specjalizacji.
Zadzwoń lub wypełni formularz i umów się na spotkanie konsultacyjne!
Autor: Grzegorz Danecki ZOBACZ MÓJ PROFIL