Autor: Paulina Bienioszek-Niepsuj

Każdy podmiot, który jest niewypłacalny lub któremu grozi niewypłacalność, a więc jego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny, powinien z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym rozważyć konieczność przeprowadzenia restrukturyzacji. Postępowanie to ma służyć uniknięciu upadłości przez dłużnika, a zatem jego celem jest przywrócenie dłużnikowi zdolności i możliwości wykonywania swoich zobowiązań.

Zgodnie z treścią art. 2 ustawy z dnia 15 maja 2015r. – prawo restrukturyzacyjne, wyróżniamy następujące, niezależne postępowania restrukturyzacyjne:

• postępowanie o zatwierdzenie układu;
• przyspieszone postępowanie układowe;
• postępowanie układowe;
• postępowanie sanacyjne.

Różnorodność postępowań zapewnia możliwość wyboru odpowiedniego sposobu restrukturyzacji, dostosowanego do potrzeb konkretnego dłużnika i jego sytuacji faktycznej. Należy jednakże pamiętać, że otwarcie, jak i kontynuowanie postępowania restrukturyzacyjnego zależy w każdym przypadku od sądu, dla którego interes wierzycieli jest nadrzędny.

Przedstawiamy pokrótce charakterystykę każdego z wyżej wskazanych postępowań:

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu pozwala dłużnikowi na dużą swobodę i samodzielność. Na wstępie tego postępowania, dłużnik bezpośrednio zawiera z osobą posiadającą licencję nadzorcy restrukturyzacyjnego umowę, na podstawie której wybrany nadzorca będzie pełnił w postępowaniu funkcję nadzorcy układu. Następnie dłużnik (z pomocą nadzorcy) sporządza propozycje układowe, a także samodzielnie zbiera głosy od swoich wierzycieli uprawnionych do głosowania nad układem. Przeprowadzenie postępowania zabezpieczającego co do majątku dłużnika, w tym trybie restrukturyzacji, jest wykluczone.

Postępowanie to może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Przyjęcie układu przez wierzycieli zostaje stwierdzone przez nadzorcę układu, a na końcu tego postępowania dochodzi do rozpoznania przez sąd wniosku o zatwierdzenie układu. Sąd wówczas wydaje postanowienie o: (a) uprawomocnieniu się postanowienia o zatwierdzeniu układu lub (b) odmowie zatwierdzenia układu; (c) umorzeniu postępowania; (d) odrzuceniu wniosku o zatwierdzenie układu. Po prawomocnym zatwierdzeniu układu dochodzi do wykonywania układu przez dłużnika, pod nadzorem nadzorcy.

Istotne, że dopiero na skutek zatwierdzenia układu dochodzi do umorzenia postępowań egzekucyjnych w stosunku do wierzytelności objętych układem, a na wstępnym (pozasądowym) etapie postępowania, dłużnik nie jest chroniony przed przymusowym dochodzeniem roszczeń przez wierzycieli. Postanowienie Sądu o wykonaniu układu pomyślnie kończy przedmiotowe postępowanie.

Przyspieszone postępowanie układowe

Przyspieszone postępowanie układowe co do zasady ma zostać przeprowadzone szybko i obejmuje etap sporządzenia wniosku restrukturyzacyjnego przez dłużnika oraz jego rozpoznanie przez Sąd w terminie jednego tygodnia od dnia złożenia. W razie pozytywnego rozstrzygnięcia wniosku dłużnika przez Sąd, dochodzi do otwarcia przyspieszonego postępowania układowego.

Z chwilą otwarcia postępowania dochodzi do zawieszenia postępowań egzekucyjnych co do (wyłącznie) wierzytelności objętych układem z mocy prawa. W tym postępowaniu brak jest możliwości zabezpieczenia majątku dłużnika.

Istotne jest także, że przepisy prawa restrukturyzacyjnego nie przewidują możliwości zaskarżenia spisu wierzytelności przez wierzyciela, a jedynie samego dłużnika. Postępowanie to może być jednakże prowadzone wyłącznie jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Plan restrukturyzacji sporządzony zostaje przez nadzorcę sądowego i na jego podstawie układ zostaje wypracowany z wierzycielami, którzy głosują nad układem w trakcie zgromadzenia wierzycieli.

Sąd kończy postępowanie postanowieniem o (a) zatwierdzeniu układu albo (b) o umorzeniu postępowania.

Postępowanie układowe

Postępowanie układowe zostaje wszczęte, o ile dłużnik uprawdopodobni zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu. Postępowanie rozpoczyna się od sporządzenia i złożenia wniosku restrukturyzacyjnego do Sądu.

Procedura obejmuje etap rozpoznania wniosku o otwarcie postępowania układowego (z możliwością prowadzenia postępowania zabezpieczającego), a w razie pozytywnego rozstrzygnięcia tego wniosku dochodzi do otwarcia postępowania. Należy pamiętać, że z ta chwilą dochodzi do zawieszenia działań egzekucyjnych co do wierzytelności objętych z mocy prawa układem.

Słowem wyjaśnienia wskazujemy, że do sposobów zabezpieczenia majątku dłużnika zalicza się: (a) ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego, (b) zawieszenie postępowań egzekucyjnych oraz (c) uchylenie zajęć rachunku bankowego.

Postępowanie to umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności, ale może być prowadzone wyłącznie jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Kończąc postępowanie, Sąd: (a) zatwierdza układ lub (b) odmawia zatwierdzenia układu lub (c) umarza postępowanie.

Postępowanie sanacyjne

Postępowanie sanacyjne obejmuje etap przygotowania wniosku restrukturyzacyjnego, a następnie jego rozpoznanie przez Sąd. Także i w tym przypadku, dłużnik musi przed Sądem uprawdopodobnić zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu, jednakże z chwilą otwarcia postępowania traci zarząd swoim majątkiem.

Przepisy prawa restrukturyzacyjnego przewidują przeprowadzenie postępowania zabezpieczającego, a dodatkowym środkiem zabezpieczenia (oprócz wymienionych w treści pkt. 3 powyżej) jest możliwość ustanowienia tymczasowego zarządcy.

Należy mieć na uwadze, że postępowanie to może być prowadzone wyłącznie jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Postępowanie to jest szczególne w stosunku do pozostałych trybów wskazanych w treści pkt. 1-3 powyżej, albowiem:

• gwarantuje pełną ochronę przed postępowaniami egzekucyjnymi – zarówno co do postępowań dotyczących wierzytelności objętych układem jak i nieobjętych układem;
• zarządca może odstąpić od umowy wzajemnej na warunkach określonych w treści art. 298 ust. 1 i 2 prawa restrukturyzacyjnego;
• sanacja wpływa na stosunki pracy i rodzi w tym zakresie takie same skutki jak ogłoszenie upadłości;
• składniki mienia dłużnika mogą być zbyte przez zarządcę, a zatem tryb ten umożliwia także przeprowadzenie restrukturyzacji majątku dłużnika.

Postępowanie to kończy się uprawomocnieniem się postanowieniem o: (a) zatwierdzeniu układu lub (b) odmowie zatwierdzenia układu albo (c) umorzeniu postępowania.

Z uwagi na istotę i cel postępowania restrukturyzacyjnego, polecamy Państwu wesprzeć się pomocą specjalistów naszej Kancelarii Radców Prawnych w Katowicach. Z naszego doświadczenia wynika, że dobór odpowiedniego trybu postępowania, a następnie sporządzenie wiarygodnego do wykonania planu restrukturyzacyjnego i zainicjowanie właściwych działań, stanowi klucz do sukcesu każdego przedsiębiorstwa pragnącego się w ten sposób „uzdrowić”. Odzyskanie przez dłużnika wiarygodności i pozycji na rynku stanowi szansę na jego dalszy rozwój. Kancelaria DDRP wspiera także wierzycieli (w tym np. kredytodawców, podwykonawców, dostawców i zleceniobiorców) będących uczestnikami postępowań restrukturyzacyjnych, których aktywność ostatecznie wpływa na tok całego postępowania oraz finalny przebieg układu.

Zapraszamy na spotkanie konsultacyjne – kontakt oraz zapoznania się z naszą ofertą na stronie Prawo Przedsiębiorców.

Autor: Paulina Bienioszek-Niepsuj ZOBACZ MÓJ PROFIL